TAHSİL EDİLEMEYEN ALACAKLAR DİREKT ZARAR YAZILIR MI?…….
Beyanname verme döneminde en önemli sorunların başında borç alacak mutabakatları gelmektedir.
Alacakların tahsil edememesi, çeklerin karşılıksız çıkması ya da senetlerin protesto edilmesi ödeme güçlüğü piyasalarda en sık rastladığımız olaylardır.
Satılan malın maliyeti firma için zarar oluşturur ve yasalarımıza göre tahakkuk eden bu kaydi gelir için vergi ödenir
İşte tahakkuk esasına dayalı vergi mevzuatımızda bu durumlar için bazı düzenlemeler yapılmıştır. Bunlardan birisi de Şüpheli Alacaklar için karşılık ayırarak zarar yazılmasıdır.
Bir alacağın şüpheli hale gelmesi ile karşılık ayrılarak zarar yazılması farklı durumlardır.
VUK nunu hükümlerine göre tahsil edilemeyen alacakların zarar yazılması şartlara bağlanmıştır.
Şüpheli alacaklar için karşılık ayrılması bilanço esasında defter tutan mükellefler için geçerlidir. İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler bu alacaklarını zarar yazamazlar.
Tahsiline artık imkan kalmayan alacakların belgelenmesi halinde zarar yazarak yok edebilirler. Yani dava veya icra safhasında olması ya da tutarının dava veya icra takibine değmeyecek kadar az olması gerekmektedir. (Takibe değmeyecek tutarın miktarı konusunda mevzuatta bir açıklama bulunmadığından, bu tutarın muvazaa yaratmayacak şekilde işletmece belirlenebilir.)
Karşılık ayrılmasına karar verilen alacağın ticari bir kazançtan kaynaklanmalıdır. Hatır için şirket ortağına ya da 3.şahsa verilen paranın tahsil edilememesi gibi durumlarda bu alacaklar için karşılık ayrılması mümkün değildir.
Karşılık ayrılmasına karar verilen alacak muhasebe kayıtlarında mevcut olmalı ve bu alacağın daha önce hasılat hesaplarına intikal ettirilmiş bulunması gerekmektedir.
Diğer bir husus ise alacağın bir teminata bağlanmamış olması gereğidir. Teminatlı alacaklar için şüpheli alacaklar karşılığı ayrılması mümkün değildir.
Karşılık, alacağın şüpheli hale geldiği dönemde ayrılmalıdır. Şüpheli hale geldiği dönemde karşılık ayrılmayan alacaklar için takip eden dönemlerde karşılık ayrılması mümkün değildir. Karşılık ayırmak sureti ile zarar yazmak ihtiyari bir uygulama olduğundan, döneminde bu hakkın kullanılmaması halinde diğer dönemlerde bu haktan yararlanılamaz.
İcra takibine geçilmiş borçlular hakkında ödeme emri gönderilmiş olmasına rağmen haciz işlemi yapılmamış alacaklar şüpheli alacaklar vasfını kaybeder.