İcrai Olmayan İşlemlerde Memurların İdari Sorumluluğu
İcrai Olmayan İşlemlerde Sorumluluk
İhalelere başlangıç aşamasını oluşturan mal ve hizmet alınması talebinin doğru olmadığı yönündeki iddialar karşısında bu talepte bulunanların herhangi bir sorumluluğu olması mümkün değildir.
Konuyu İdare Hukukunun Temel Prensipleri açısından değerlendirdiğimizde. İdari işlemlerin temel özelliklerinin başlangıcında “İcrailik” geldiği görülecektir.
Bir işlemin idari işlem olabilmesi için, icrai işlem olabilmesi gerekir. İdari işlemlerin özelliklerinden birisi ve en önemlisi icrai olmalarıdır. İcrai olmayan işlemler ise kendiliğinden sonuç doğurmayan işlemlerdir. Burada sadece şunu belirtelim ki tek yanlı idari işlemlerin ezici bir kısmı icrai niteliktedir; ama “icrai nitelikte olmayan idari işlemler” de vardır.
İcrai olmayan kararlara karşı idari yargıda iptal davası açılamaz teftiş ve soruşturma yapılamaz. Tek yanlı idari işlemler arasında “icrai kararlar” ve “ icrai olmayan işlemler” şeklinde bir ayrımın sadece teorik değil, pratik sonuçları da vardır. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununa göre, bir idari işlemin bir idari davaya konu olabilmesi için kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olması gerekir. İcrai olmayan kararlara karşı idari yargıda iptal davası açılamaz.
İcrai nitelikte olmayan işlemler çok değişik türde olmakla birlikte bu işlemleri “hazırlık işlemleri”, “teyit edici işlemler”, “ iç düzen işlemleri” ve “ enformel işlemler” olmak üzere dört ana grup altında toplayabiliriz.
“Hazırlık işlemleri”, bir idari kararın alınmasından önce yapılan karar almaya yetkili makamı bağlamayan; ama bu makamı bilgilendirici, aydınlatıcı ve yönlendirici işlemlerdir. Bu tür işlemler, asıl işlemin hazırlık sürecinde aşılması gereken bir aşamayı oluştururlar; Ancak, idari kararı meydana getiren asıl idarenin bir parçasını oluşturmazlar. Karar almaya yetkili makam bu hazırlayıcı işlemlerle bağlı değildir. Dolayısıyla bu tür idari işlemler icrai nitelikte değildir. Bu tür işlemlere ön işlemler de denir. Ama asıl işleme karşı dava açılmamış ise, hazırlık işlemine karşı, örneğin jüri üyesi raporlarına karşı da dava açılamaz.
Bu nedenle, ihalelere başlangıç aşamasını oluşturan mal ve hizmet alınması talebi icrai değildir ve kimseyi bağlayıcı değildir. Bu taleplerin doğru olmadığı yönündeki iddialar bu talepler idari bir işlem olmadığı için teftiş, soruşturma ya da davaya konu edilemezler.
Ayrıca böyle bir talepte bulunmak, talepte bulunanı gerçekleştirme görevlisi de yapmaz. Çünkü Kanunda gerçekleştirme görevlisi harcama talimatı üzerine iş ve işlemleri yapanlardır.