|
TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:
Başkan: Mahmut GÜRSES
Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hamdi GÜLEÇ, Mehmet AKSOY
BAŞVURU SAHİBİ:
Çağrı Tem. Med. Güv. Hiz. Müh. Gıda İnş. San. ve Tic. A.Ş.,
Çerdiğin Mah. Hasas Cad. İnci Apt. No: 12 Kat: 1 AKSARAY
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karaman Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü,
Sakabaşı Yeni Hükümet Konağı C Blok Kat: 2 No: 18 70100 KARAMAN
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2015/76328İhale Kayıt Numaralı “2015-2016 Eğitim Öğretim Yılında İlköğretim Kurumlarına Taşınan 2134 Öğrenciye 180 İş Günü Yemek Alımı ve Dağıtım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karaman Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 23.07.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2015-2016 Eğitim Öğretim Yılında İlköğretim Kurumlarına Taşınan 2134 Öğrenciye 180 İş Günü Yemek Alımı ve Dağıtım İşi” ihalesine ilişkin olarak Çağrı Tem. Med. Güv. Hiz. Müh. Gıda İnş. San. ve Tic. A.Ş.nin 20.08.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 25.08.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 02.09.2015 tarih ve 74326 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 02.09.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2015/2258 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata aykırı olduğu, şöyle ki;
– Sunulan malzemeli hesap sunum cetvelinin uygun olmadığı, hesap sunum cetvelinin ihale süresince kullanılacak malzemelerin tamamını içemediği, yemek üretiminde kullanılacak gıda ürünlerinin birim fiyatlarının hatalı olarak cetvele yansıtıldığı, ayrıca ana çiğ girdi ile işçilik maliyeti toplamının mevzuatta belirtilen oranları karşılamadığı,
– Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesi gereği malzemeli yemek alımı ihalelerinde üçüncü kişilerden alınacak fiyat tekliflerinin kullanılamayacağı, fiyat teklifi alınan ürünlerin belge ile ispat edilmesinin gerektiği, bununla birlikte anılan isteklilerin ayran ve baharat için fiyat teklifi kullandığı, bununla ilgili geçerli bir hukuki belge sunmadıkları, sadece ticaret borsasında bu ürünlerin fiyatının bulunmadığını belirttikleri, fakat bu ürünlerin ticaret borsası fiyatlarının mevcut olduğu,
– Fiyat tekliflerinde yer alan ibarelerin mevzuatta yer alan ibareye uygun olmadığı,
– Anılan isteklilerin örnek yemek menülerine ve gramajlarına uygun davranmadığı, Teknik Şartname’de gramajları bulunmayan yemekler için gramajlar uydurulduğu, yemek menüsünde kg ve adetlerde çarpım hatası yapıldığı,
– Örnek yemek menüsünde yer alan bazı yemeklerin olduğundan daha fazla bir kısmının ise daha az tekrar edildiği, bunun ise maliyetin yanlış hesaplanmasına neden olduğu,
– İşçilik hesabı yapılırken 2016 yılının birinci döneminde asgari ücrete yapılacak zam oranının dikkate alınmadığı, bunun da anılan isteklilerin toplam işçilik maliyetinin asgari işçilik maliyetinin altında olmasına yol açtığı, ayrıca işçilik maliyetinin yol, yemek ve giyim giderlerini içermediği,
– Anılan isteklilerin ekmek, ayran, yoğurt ve süt gibi ürünlerin maliyetlerini açıklamak amacı ile kamu kurumu niteliğindeki kuruluşların fiyat listelerini kullandıkları, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.3’üncü maddesi gereği fiyat listelerinin ilan tarihi ile ihale tarihi arasında olması gerekirken, fiyat listelerinin ilan tarihinden önceki tarihe ait olduğu,
– Teknik Şartname gereği tavuk yemeklerinde sadece tavuk göğüs ve tavuk but kullanılması gerekirken tavuk yemeklerinde başka tavuk ürünlerinin de kullanıldığı,
– Teknik Şartname’de ayran ve meyve suyunun gramajları 200 gr olarak belirtilmesine rağmen, anılan isteklilerin 200 ml ayran ve 200 ml meyve suyu için açıklamada bulunduğu, bu durumun maliyetleri düşürdüğü,
– Kullanılacak etlerin kemiksiz olması gerekirken, kemikli et üzerinden açıklamada bulunulduğu,
– Makarnaların 10 kg kapalı ambalaj içinde sunulması gerekirken, anılan isteklilerin açık makarna üzerinden açıklamada bulundukları,
2) İhale tarihi itibari ile ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin işletme kayıt belgelerinin geçersiz olduğu,
3) İhale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin sunduğu ticaret sicil gazetelerinin isteklilerin son durumlarını yansıtmadığı, tüzel kişiliğin kurucuları, ortakları, kurucuları, yönetimdeki görevleri, yetkili şirket müdürü ile ilgili bilgilerin şirketlerin son durumu ile tutarsızlık arz ettiği ve şirketteki hisse son durumunu yansıtmadığı, ayrıca anılan istekliler tarafından sunulan imza sirkülerinin şirket müdürlerine ait olmadığı, birim fiyat teklif mektubu ve cetvelinin de şirket müdürleri veya vekilleri tarafından imza edilmediği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
İhale konusu işin konusunun 2015-2016 eğitim öğretim yılında ilköğretim kurumlarına taşınan 2134 öğrenciye 180 iş günü yemek alımı ve dağıtım hizmeti sunulmasının olduğu, ihale konusu işe başlama tarihi 14.09.2015 olup işin bitirilme tarihi olarak da 10.06.2016 tarihinin belirlendiği, bu tarihler arasında toplam 384.120 adet yemek verileceği anlaşılmıştır.
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç giderlerinin teklif fiyata dahil edileceği ve söz konusu kalemlerde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması dahilinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içereceği yönünde bir düzenleme yapılmış olup bunun dışında başka bir hususa yer verilmemiştir.
Anılan Şartname’nin “Sınır Değer” başlıklı maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 inci maddede yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Diğer taraftan Teknik Şartname’de “Yemeğin taşınmasında, yemek servisi yapılmasında, yemek sonrası temizlik hizmetlerinin yapılmasında görevlendirilecek personel yüklenici firma tarafından temin edilecek, bu hususta yapılacak tüm giderler (maaş, SSK primi vergi vb) giderler yüklenici firma tarafından karşılanacaktır. B personellerin sabıka kaydı, sağlık raporları kimlik bilgileri yüklenici firma tarafından kuruma ibraz edilecektir. Personelin sağlık raporları 3 ayda bir yenilenecek ve ilgili kuruma verilecektir. Yemeğin hazırlanması, servis edilmesi ve dağıtımında çalışan personel görev başında iken kişisel bakımına özen gösterecek, tırnaklar kesilmiş, eller temiz ve açıkta yara olmayacaktır. Çalışırken bone, maske ve eldiven takacaklardır.” düzenlemesine yer verilmiştir.
İhale işlem dosyasının incelenmesi neticesinde yaklaşık maliyetin, Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 26.05.2015 tarihli ve 5413410 sayılı Taşımalı Eğitim Öğrencilerinin Yemek Ücretleri Tebliği’nde belirtilen birim fiyat esas alınarak toplam 1.171.566,00 TL olarak belirlenmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Bahse konu işin ihalesinin 23.07.2015 tarihinde gerçekleştirildiği, söz konusu ihalede 6 isteklinin teklif sunduğu, sunulan tekliflerin tamamının geçerli olduğu, bu isteklilerden Enfes Yem. Gıda Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 861.350,68 TL, Eris Gıda Güv. Tem. Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 877.714,20 TL, Ak-Er Top. Yem. ve Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 887.317,20 TL ve Dilkent Gıda İnş. ve Taah. San. Ltd. Şti.nin 901.145,52 TL teklif sunduğu,
Sınır değerin 901.204,62 TL olduğu başvuruya konu ihalede yukarıda adı geçen isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak değerlendirilerek anılan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması talebinde bulunulduğu,
24.07.2015 tarihli aşırı düşük teklif sorgulama talep yazısında “… yemek alımı ve dağıtımı işi ihalesi işine ait vermiş olduğunuz teklifinizin işin maliyet hesaplarına ilişkin bilgilere (malzeme, nakliye, işçilik vb.) ihtiyaç duyulmuştur…” ifadelerine yer verildiği,
Bu isteklilerden Enfes Yem. Gıda Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ile Eris Gıda Güv. Tem. Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamaları sunarken Ak-Er Top. Yem. ve Tem. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Dilkent Gıda İnş. ve Taah. San. Ltd. Şti.nin ise aşırı düşük teklif açıklaması sunmadıkları,
10.08.2015 tarihli ihale komisyonu kararı ile de aşırı düşük teklif açıklaması sunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedilerek ihalenin Enfes Yem. Gıda Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin üzerinde bırakılmasına ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise Eris Gıda Güv. Tem. Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin belirlenmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38 inci maddesinde;
“İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü yer almaktadır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 59 uncu maddesinde; “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden açıklama isteneceğinin belirtilmesi halinde, sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir. Bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler geçerli teklif olarak belirlenir.
(3) İhale ilanında ve dokümanında ihalenin, Kanunun 38 inci maddesinde öngörülen açıklama istenmeksizin sonuçlandırılacağının belirtilmesi halinde; ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklif üzerinde bırakılır. Ancak Kanunun 20 nci maddesi uyarınca belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan ihalelerde ve niteliği gereği aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacağı Kurumca belirlenen konularda yapılacak alımlarda, ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması istenmeksizin sonuçlandırılacağının ihale ilanında ve dokümanında belirtilmesi zorunludur.
(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan ihalelerde, ihale ilanında ve dokümanında sınır değerin altında olan tekliflerin reddedileceğinin belirtilmesi halinde, sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilerin teklifleri açıklama istenmeksizin reddedilir.” düzenlemesi yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.
79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.
79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.
79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
79.2.2.2. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.3. Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından İlan Edilen Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilmiş fiyat tarifeleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu usulle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için ilan edilen fiyatların ihalenin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.
79.2.2.4. Ticaret Borsası Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.5. Toptancı Hal Fiyatları: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ve ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatını gösteren belge ile açıklama yapılabilir.
79.2.2.6. Özel veya Münhasır Hak Sahibi Kuruluşların Uyguladığı Fiyatlar: İlgili mevzuatı uyarınca, belirli mal veya hizmetlerin kamuya sunulması konusunda lehine sınırlama bulunan kuruluşların tedarikçisi oldukları mallar veya sunucusu oldukları hizmetler için uyguladıkları fiyatlar ile açıklama yapılabilir.
…
79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır”
79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.
79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.
79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.
Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana çiğ girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti + İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Ana çiğ girdi ibaresinden ilgili yemeğin pişirilmesi için gerekli temel girdiler anlaşılır. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.
Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde, teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması gerekmemektedir.
Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.
79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.
79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.
…
79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklaması yer almaktadır.
Yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde ihale üzerinde bırakılan istekli Enfes Yem. Gıda Tem. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 24.07.2015 tarihli aşırı düşük teklif açıklamalarının incelenmesi sonucunda,
Açıklama üst yazısı ve teklifi oluşturan maliyet kalemlerinin icmali,
Ayçiçek yağı, margarin, salça, pirinç, bulgur, makarna kuru fasulye, nohut, kemalpaşa, irmik, kadayıf, şeker, baharat, maya, ceviz, şehriye, mercimek, un, tarhana, karışık turşu, bezelye, meyve suyu için proforma fatura ve eki Ek-O.5 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı,
Ekmek için proforma fatura ve eki Ek-O.5 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı,
Et için proforma fatura ve eki Ek-O.5 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı,
Tavuk ve yumurta için proforma fatura ve eki Ek-O.5 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı,
Yoğurt ve ayran için proforma fatura ve eki Ek-O.5 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı,
Temizlik süngeri, çamaşır suyu, sıvı el sabunu, sıvı bulaşık deterjanı gibi toplam 10 kalem temizlik malzemesi için proforma fatura ve eki Ek-O.5 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı,
Motor yağı, yağ filtresi, hava filtresi, yakıt filtresi ve 3 aracın işçiliği için proforma fatura ve eki Ek-O.5 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı,
Domates, biber, patates, havuç, pırasa, kabak, taze fasulye, maydanoz, limon, patlıcan, soğan, salatalık ve meyve için proforma fatura ve eki Ek-O.5 maliyet/satış tutarı tespit tutanağı,
Örnek yemek menüsü ve teknik şartname düzenlemeleri esas alınarak hazırlanmış gramaj çizelgesi,
Gramaj çizelgesi esas alınarak hazırlanmış maliyet çizelgesi,
180 günlük maliyet çizelgesi,
Elektrik, doğalgaz ve su giderine ilişkin açıklamalar,
Akaryakıt giderine ilişkin fiyat listesi ve fiş,
İşçilik gideri hesaplama tablosu,
Zorunlu mali sorumluluk sigorta poliçesi,
TÜVTÜRK araç muayene fiyat listesi ve egzoz gazı emisyon ölçüm fiyatı sunduğu görülmüştür.
Öte yandan ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında malzemeli yemek sunumu hesap cetveli sunmadığı görülmüştür. Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen 79.2.6’ncı maddesi gereği isteklilerin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ana çiğ girdi, işçilik ve yardımcı gider oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunmalarının gerektiği açıklanmış olup ihale üzerinde bırakılan isteklinin söz konusu açıklamaya uygun bir aşırı düşük teklif açıklamasında bulunmadığı anlaşılmıştır.
Diğer taraftan bahse konu Tebliğin 79.2.6’ıncı maddesinde “…Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, ana çiğ girdi maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.” açıklaması yer almasına rağmen ihale üzerinde bırakılan isteklinin yemek menülerinin ana çiğ girdileri arasında bulunan ayçiçek yağı, margarin, salça, pirinç, bulgur, makarna kuru fasulye, nohut, kemalpaşa, irmik, kadayıf, şeker, baharat, maya, ceviz, şehriye, mercimek, un, tarhana, karışık turşu, bezelye, meyve suyu, ekmek, et, yumurta, tavuk, yoğurt, ayran, ekmek, paket yoğurt, su, maya, konserve bezelye, kutu ayran, domates, biber, patates, havuç, pırasa, kabak, taze fasulye, maydanoz, limon, patlıcan, soğan, salatalık ve meyve için üçüncü kişilerden alınmış proforma faturalar sunmak suretiyle açıklama yaptığı görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde düzenlenen üçüncü kişilerden alınmış fiyat teklifi ile açıklama yapılabilmesi hususunun anılan Tebliğ’in 79.2.2’nci maddesinde yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmaması koşuluna bağlandığı, fakat bununla birlikte ihale üzerinde kalan isteklinin söz konusu ana çiğ girdileri için fiyat teklifi ile açıklama yapılmasına gerekçe oluşturabilecek somut bir bilgi ve belgeyi açıklaması kapsamında sunmadığı tespit edilmiştir. Söz konusu girdilerin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.2’nci maddesi çerçevesinde ticaret borsası veya toptancı hal fiyatları kullanılarak tevsik edilmesi mümkün iken, proforma fatura ile açıklanmasının mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.
Diğer taraftan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında satışlar üzerinden düzenlenen proforma faturaların eki olarak sunulan Ek.O-5 Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanaklarının sunulduğu, söz konusu tutanakların mevzuatta belirtilen şekil şartlarını karşıladığı fakat ağırlıklı ortalama birim satış tutarı kısmında herhangi bir ibarenin yer almadığı görülmüştür. Söz konusu eksiklik nedeni ile proforma faturada yer alan birim fiyatların ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olup olmadığı tespit edilememiştir. Dolayısıyla proforma faturada yer alan birim fiyatların gerçekçi olup olmadığı anlaşılamamış olup söz konusu aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmamıştır.
Yukarıda yer verilen tespitler bir arada değerlendirildiğinde, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise Eris Gıda Güv. Tem. Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 03.08.2015 tarihli aşırı düşük teklif açıklamalarının incelenmesi sonucunda,
Açıklama üst yazısı,
Malzemeli yemek sunumu hesap cetveli ile eki ayrıntılı ana çiğ girdileri maliyet tablosu, işçilik girdileri tablosu,
Örnek menü uygulanma tarihleri, menü tekrar sayısı, yemek tekrar sayısı tablosu, yemek tekrar sayısı esas alınarak hazırlanmış gramaj tablosu,
KİK işçilik hesaplama modülü esas alınarak hazırlanmış işçilik maliyeti,
06.08.2014 – 21.05.2015 tarihleri arasında olmak kaydı ile çeşitli tarihlere ait bezelye, bulgur, ceviz, dana eti, domates, elma, havuç, Hindistan cevizi, irmik, kabak, kabartma tozu, kadayıf, karışık turşu, Kemalpaşa tatlısı, kıyma, kuru fasulye, kuru sığan, limon, makarna margarin, maydanoz mercimek, nişasta, nohut, patates, patlıcan, pırasa, pirinç, salatalık, salça, sığır eti, sıvı yağ, süt, şehriye, şeker, tarhana, tavuk, taze biber, taze fasulye, un, vanilya, yaz kabağı, yeşil biber, yoğurt ve yumurta için Ankara Ticaret Borsası günlük bülteni,
Salatalık, taze biber ve yeşil biber için 25.07.2015 tarihli Ankara Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hali Meyve Sebze Fiyat Listesi,
Ayran (200 gr), yoğurt (200 gr) ve meyve suyu (200 gr) için 15.06.2015 tarihli Atatürk Orman Çiftliği Süt ve Süt Mamulleri Fabrikasyon Fiyat Listesi,
Ekmek ve ekmek içi için Ankara Halk Ekmek ve Un Fabrikası A.Ş.nin 30.07.2015 tarihli ve 3279 sayılı yazısı ekinde yer alan Ankara Büyükşehir Belediyesi halk ekmek ürün satış fiyat listesi sunduğu görülmüştür.
Yapılan incelemeler neticesinde anılan isteklinin açıklaması kapsamında sunduğu malzemeli yemek sunumu hesap cetvelinde ana çiğ girdi oranının 0,74, işçilik oranının 0,19 olarak belirtildiği, “ana çiğ girdi maliyeti+ işçilik maliyeti/ toplam teklif tutarı” oranının 0,93 olduğu, dolayısıyla Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde yer alan “Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Çiğ Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerekir.” şartının sağlandığı tespit edilmiştir.
Anılan isteklinin ihale dokümanında yer alan 5 haftalık yemek menüsüne göre açıklama yaptığı, işin süresi göz önüne alınarak her öğün yemeğin toplam kaç defa verileceğinin hesaplandığı, söz konusu hesaplamada her hangi bir yemeğin fazla veya eksik verilmesinin söz konusu olmadığı, yemek menülerinde yer verilen gramajların Teknik Şartname’de yer verilen gramaj miktarları ile uyumlu olduğu, her yemek menüsü için elde edilen gramajların yemek tekrar sayısı esas alınarak hazırlanmış gramaj tablosu kullanılarak işin ifası süresince toplam ne kadar çiğ girdi kullanılacağının hesaplandığı, söz konusu hesaplamalarda matematiksel bir işlem hatasının olmadığı tespit olup dolayısıyla herhangi bir yemeğin olduğundan fazla veya eksik hesaplanarak maliyet avantajı sağlanması durumunun söz konusu olmadığı anlaşılmıştır.
Diğer yandan söz konusu isteklinin toplam ana çiğ girdi miktarını belirten bir liste sunduğu ve çiğ girdiler için toplam 651.896,88 TL öngördüğü, bu listede yer alan her bir ana çiğ girdi miktarının gramaj tablosunda yer alan ana çiğ girdi miktarı ile uyumlu olduğu, diğer taraftan adı geçen isteklinin söz konusu listede yer alan ana çiğ girdi fiyatlarını tevsik etmek için Ankara Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hali fiyatlarını, Ankara Ticaret Borsası fiyatlarını Atatürk Orman Çiftliği Fiyat Listesini ve Ankara Halk Ekmek ve Un Fabrikası A.Ş.nin halk ekmek fiyat listesini sunduğu, ilgili listede yer alan ana çiğ girdi fiyatlarının Ankara Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hali fiyatlarında ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününe ait ortalama fiyatı, Ankara Ticaret Borsası fiyatlarında ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatı, Atatürk Orman Çiftliği Fiyat Listesi ve Ankara Halk Ekmek ve Un Fabrikası A.Ş.nin halk ekmek fiyat listesi ile uyumlu olduğu tespit edilmiştir.
Söz konusu aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde tavuk eti birim fiyatı için 4,75 TL öngörüldüğü, söz konusu fiyat için Ankara Ticaret Borsası 16.01.2015 tarihli bülteninde yer alan tavuk göğsü ortalama birim fiyatının esas alındığı görülmüştür.
Anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ayran ve meyve suyu için 200 ml üzerinden açıklamada bulunulduğu tespit edilmiştir.
Diğer taraftan ihaleye ait Teknik Şartname’nin Sığır Dana Eti başlığı altında etlerin kemiksiz olacağına dair bir düzenlemenin yer almadığı görülmüştür.
Öte yandan Teknik Şartname’de makarnaların 10 kg’lik kapalı kaplar halinde telim edileceğinin düzenlendiği görülmüştür. Söz konusu aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında makarna için 13.11.2014 tarihli Ankara Ticaret Borsası açık makarna fiyatının esas alındığı görülse de ticaret borsası fiyat listesinde kapalı makarna adı altında makarna belirtilmediği, ticaret borsası fiyatlarında açık makarna ve lüks makarna ayrımının yapıldığı, bu çerçevede adı geçen istekli tarafından kapalı makarna sunulmadığı gerekçesi ile aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmamasının yerinde olmayacağı, zira açık makarnaların işin ifası süresince paketlenerek teslim edilebileceği anlaşılmıştır.
Diğer taraftan ihaleye ait hale dokümanı incelendiğinde söz konusu iş kapsamında kaç adet işçinin tam zamanlı veya ayarı zamanlı olarak istihdam edileceğine dair bir bilginin yer almadığı tespit edilmiştir. Her ne kadar bu durum söz konusu iş kapsamında istihdam edilecek işçi sayısı ile ilgili tereddütlere yol açsa da ihale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı bir iş olmadığı, bu iş kapsamında asıl önemli olanın ihale dokümanında belirtilen koşullarda yemek hizmetinin sunulmasının olduğu, dolayısıyla ihale dokümanında belirtildiği hali ile bu hizmetin sunulması planlamasının istekliler tarafından yapılacağı ve bu çerçevede her isteklinin kaç adet personel ile bu işi gerçekleştireceklerine kendilerinin karar verebileceği anlaşılmaktadır.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında işçilik maliyetine ilişkin yaptığı açıklama incelendiğinde, bu isteklinin bu işin ifası için 1 kişi aşçı, 2 kişi aşçı yardımcısı, 3 kişi şoför ve 2 kişi bulaşıkçı olma üzere toplam 8 kişiyi tam zamanlı olarak, 19 kişi servis elemanını ise yarı zamanlı (günlük 2 saat) istihdam edeceğini belirttiği, tam zamanlı istihdam edilecek personel maliyetini 114.402,64 TL, yarı zamanlı istihdam edilecek personel maliyetini de 48.794,03 TL hesaplamak suretiyle toplam işçilik maliyetini 163.196,67 TL olarak öngördüğü tespit edilmiştir.
İşçilik maliyetinin hesaplanmasında her bir personel için aylık 1.560,04 TL maliyet öngörüldüğü, bu bedelin asgari işçilik maliyetinin (1.273,50 TL) altında olmadığı, 2016 yılı için ise %5 asgari ücret zammı hesap edilerek her bir işçi için 1.638,04 TL maliyet ön görüldüğü, bu çerçevede söz konusu işçilik giderinin asgari işçilik maliyetinin altında olmadığı anlaşılmıştır. Öte yandan ihale dokümanda işçilerin yemek, yol ve giyim giderlerine ilişkin düzenleme yer almadığı için anılan isteklinin söz konusu giderleri işçilik maliyetine dahil etmediği görülmüştür.
Yukarıda yer verilen tespitler bir arada değerlendirildiğinde ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise Eris Gıda Güv. Tem. Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olduğu anlaşılmıştır.
Netice itibari ile ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının yerinde olmadığı anlaşılmış olup bu itibarla başvuru sahibi isteklinin söz konusu iddiasının ihale üzerinde bırakılan istekliye ilişkin kısmının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
|
admin
