admin
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Bütçe veMali Kontrol Genel Müdürlüğü
Sayı :B.07.0.BMK.0.06.12.390
Konu : Kamu harcamalarında
ek mali yükler 26.07.2010 11294
……………………………..
…………. BAKANLIĞINA
…………. BAŞKANLIĞINA
…………. MÜSTEŞARLIĞINA
…………. GENEL MÜDÜRLÜĞÜNE
…………. VALİLİĞİNE
…………. REKTÖRLÜĞÜNE
Bilindiği üzere, 20/11/2008 tarihli ve B.07.0.BMK.0.06.12.390-18740 sayılı genel
yazımızda; merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin, ilgili mevzuatı ve/veya
abonelik sözleşmesinde yer alan hükümlere göre gecikme zammı, gecikme cezası, gecikme
faizi ve benzeri adlar altında tahakkuk ettirilen ödemeler ile Enerji Piyasası Müşteri
Hizmetleri Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre elektrik faturalarında yer verilen reaktif
enerji bedellerini, anaparaları ile birlikte anaparanın ödeneceği bütçe tertiplerinden ödemeleri
gerektiği belirtilmişti.
Ancak, idarelerin bütçe uygulamalarının izlenmesi, muhasebe kayıtlarının ve kesin
hesaplarının incelenmesi neticesinde, ödenek yetersizliği gerekçesiyle elektrik, doğalgaz, su
ve telefon faturalarını ödeyemeyen ya da bu faturaların geç ödenmesi nedeniyle gecikme
zammı ya da gecikme faizi ödemek zorunda kalan bazı idarelerde;
– Söz konusu giderlere ilişkin ödeneklerin tefrik edildiği amaçlar dışında aynı tertipte
yer alan diğer ihtiyaçların temininde kullanıldığı ya da bütçelerinin diğer gider tertiplerine
aktarılarak kullanıldığı,
– Mal ve hizmet alım giderlerine ilişkin ödeneklerden bir kısmının kullanılmayarak
iptal edildiği,
tespit edilmiştir.
Bu tespitler ve konuya ilişkin uygulamada ortaya çıkan tereddütler dikkate alınarak
aşağıda yer alan esaslar belirlenmiş olup kamu kaynaklarının etkili, ekonomik, verimli ve
hukuka uygun kullanılmasını sağlamak bakımından uygulama bu esaslar dahilinde
yürütülecektir.
Bu yazıda; elektrik, doğalgaz, su ve telefon faturalarının zamanında ödenmemesi ve
bazı yükümlülüklerin zamanında yerine getirilmemesi nedeniyle ilgili mevzuatı ve/veya
abonelik sözleşmesine göre gecikme zammı, gecikme cezası, gecikme faizi ve benzeri adlar
altında tahakkuk ettirilen tutarlar ile elektrik faturalarında yer verilen reaktif enerji
bedellerinin tamamı birden ek mali yük olarak ifade edilecektir.
I- Ek Mali Yüke Meydan Verilmemesi İçin Alınması Gereken Tedbirler
İdareler, ek mali yükle karşılaşmamaları bakımından, ödemelerini ve yükümlülüklerini
zamanında yerine getirecekler ve bunun için gerekli her türlü tedbiri alacaklardır. Bu
kapsamda idarelerce;
1- Merkez ve merkez dışı birimlerin gerçek ihtiyaçlarının tespit edilerek, bütçe
tekliflerine yansıtılmasını sağlayacak mekanizmaların geliştirilmesi,
2- Bütçe teklifleri hazırlanırken, ödenek teklif tavanları dikkate alınarak, ek mali
yükümlülük doğurabilecek ihtiyaçlara öncelik verilmesi, Bakanlığımızla yapılacak bütçe
görüşmelerinde de ek mali yüke neden olabilecek ihtiyaçların gerekçeli olarak ve öncelikle
gündeme getirilmesi,
3- Mevcut ödeneklerin merkez dışı birimlerin ihtiyaçları dikkate alınarak
gönderilmesi; ödenek kullanımlarının takip edilerek, ödenek gönderme belgesine bağlanan
ancak, kullanılmayan ödeneklerin tenkis edilerek ödenek ihtiyacı bulunan muhasebe
birimlerine gönderilmesi,
4- Serbest ödeneklerin tamamının merkez dışı birimlere gönderilmesi yerine, makul
bir miktarının sonradan ortaya çıkabilecek ihtiyaçları karşılamak üzere ihtiyaten tutulması,
5- Mevcut ihtiyaçlarının yanı sıra yıl sonu gerçekleşme tahminlerinin de dikkate
alınarak, merkez dışı birimlerin ödenek ihtiyaçlarından merkez birimlerin anında
bilgilenmesini sağlayacak imkanların oluşturulması, bu amaçla telefon ve faksın yanı sıra
bilgi işlem teknolojilerinin ve elektronik ortamların etkin kullanımının sağlanması,
6- Elektrik, doğalgaz, su ve telefon giderlerini karşılamak amacıyla ödeneklerin
gerek aynı tertipte yer alan diğer gider türlerine ilişkin ihtiyaçların gerek bütçe içi ödenek
aktarma suretiyle bütçenin diğer tertiplerindeki diğer gider türlerine ilişkin ihtiyaçların
karşılanmasında hiçbir şekilde kullanılmaması ve buna neden olabilecek bir taahhüde ve
harcamaya girişilmemesi,
7- Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde ödenek yetersizliği nedeniyle
ödenemeyen elektrik, doğalgaz ve su faturalarının ödeme emrine bağlanarak ivedilikle
muhasebe birimlerine intikal ettirilmesi ve muhasebe birimlerince bu tutarların
bütçeleştirilmiş borçlar hesabına alınması, bütçe imkanlarının kullanılmasında ve merkez dışı
birimlere ödenek gönderilmesinde bütçeleştirilmiş borçlar hesabındaki bu tutarların öncelikle
değerlendirilmesi,
8- Mevcut ödeneklerin elektrik, doğalgaz, su ve telefon giderlerine ilişkin ihtiyaçları
karşılayıp karşılamayacağı hususunun sürekli gözden geçirilmesi ve ortaya çıkabilecek
ödenek ihtiyacını karşılamaya yönelik tüm tedbirlerin alınması,
9- Ortaya çıkabilecek ödenek ihtiyacının öncelikle bütçe imkanlarıyla karşılanmaya
çalışılması bu kapsamda, bütçe içi aktarmanın yanı sıra özel bütçeli idarelerde likit ve gelir
fazlası ödenek kaydı işlemleriyle ödeneğin temin edilmesi,
10- Söz konusu mal ve hizmetlerin tüketiminde azami tasarrufu sağlayacak tedbirlerin
alınması,
11- Elektrik tüketimi ile ilgili olarak, ilave maliyete yol açan reaktif enerjiyi önlemek
için kompanzasyon sistemlerinin kurulması ve etkin çalıştırılmasının sağlanması,
12-Gerek merkez gerek merkez dışı birimlerde kamu kaynaklarının kullanımında ve
ihtiyaçların karşılanmasında verimlilik ve etkinliğin temini ve önceliklendirme anlayışının
yerleşmesini sağlayacak gerekli düzenleme ve bilgilendirmenin yapılması,
gerekmektedir.
Buna ilaveten, merkez dışı birimlerce ayrıca;
1- Merkez dışı birimlerin ödenek ihtiyacının doğru tespit edilebilmesi bakımından
bütçe imkanları da dikkate alınarak ihtiyaçların gerçekçi olarak belirlenmesi ve merkez
birimlere bildirilmesi,
2- Ödenek gönderme belgesiyle verilen harcama yetkisinin öncelikle elektrik,
doğalgaz, su ve telefon giderlerine ilişkin ihtiyaçların karşılanmasında kullanılması, söz
konusu ihtiyaçlar karşılanmadan diğer gider türlerine ilişkin ihtiyaçların temininde
kullanılmaması,
3- Ödenek gönderme belgesiyle verilen harcama yetkisinin elektrik, doğalgaz, su ve
telefon giderlerine ilişkin ihtiyaçları karşılayıp karşılamayacağı hususunun sürekli gözden
geçirilmesi ve ortaya çıkabilecek ödenek ihtiyacının zamanında karşılanması amacıyla merkez
birimlere bildirilmesi,
4- Ödenek gönderme belgesiyle verilen harcama yetkisinin birimin ihtiyaçlarından
fazla olması halinde, mevcut ödeneklerin etkin kullanımı bakımından, kullanılmayacak
ödeneğin tenkis edilmesi amacıyla merkez birimlerin bilgilendirilmesi,
gerekmektedir.
II- Ek Mali Yükün Ödenmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
1- İdarelerin kendilerinden talep edilen, her hangi bir ek mali yükü ödeyebilmeleri
için öncelikle ek mali yükün;
a) Yasal veya sözleşmeye bağlı hukuki bir dayanağının bulunması,
b) Zamanaşımına uğramamış olması,
c) Terkin, mahsup vb. sebeplerle ortadan kalkmamış olması,
d) Kanıtlayıcı belgesinin bulunması,
gerekmektedir.
2- Bu şartların tamamını birden sağlamayan ek mali yük ödenmeyecektir.
3- Herhangi bir ek mali yükle ilgili olarak yukarıda belirtilen şartların bulunup
bulunmadığının araştırılmasından harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlileri
sorumludur.
4- Ek mali yükle ilgili ödeme emri belgesine bağlanacak kanıtlayıcı belgeler
hususunda, Merkezi Yönetim Harcama Belgeleri Yönetmeliğindeki düzenlemeler esas
alınacaktır.
III- Ek Mali Yükün Muhasebeleştirilmesi
Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin elektrik, doğalgaz, su ve telefon
faturalarının zamanında ödenmemesi ve bazı yükümlülüklerin zamanında yerine
getirilmemesi nedeniyle ilgili mevzuatı ve/veya abonelik sözleşmesine göre gecikme zammı,
gecikme cezası, gecikme faizi ve benzeri adlar altında ödenen tutarların muhasebeleştirilmesi
işlemi, 06/4/2010 tarihli ve B.07.0.MGM.0.46-802/04684 sayılı genel yazımıza göre
yapılacaktır.
IV- İlgililerin Sorumluluğu
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 71’inci maddesinde kamu
zararına ilişkin düzenleme yapılmıştır. Buna göre kamu zararı, kamu görevlilerinin kasıt,
kusur veya ihmallerinden kaynaklanan mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri sonucunda
kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması şeklinde tanımlanarak; kontrol,
denetim, inceleme, kesin hükme bağlama veya yargılama sonucunda tespit edilen kamu
zararının, zararın oluştuğu tarihten itibaren ilgili mevzuatına göre hesaplanacak faiziyle
birlikte ilgililerden tahsil edileceği, kamu zararının, bu zarara neden olan kamu görevlisinden
veya diğer gerçek ve tüzel kişilerden tahsiline ilişkin usul ve esasların, Maliye Bakanlığının
teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği hükme
bağlanmıştır. Bu yetkiye istinaden 27/9/2006 tarihli ve 2006/11058 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararıyla yürürlüğe konulan Kamu Zararlarının Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında
Yönetmelik, 19/10/2006 tarihli ve 26324 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
Üst yöneticiler, harcama yetkilileri, mali hizmetler birim yöneticileri ve iç denetçiler
ile diğer kontrol, denetim ve incelemeye yetkili olanlar kamu kaynaklarının etkili, ekonomik,
verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesi, yönetilmesi, kullanılması, korunması ve
kötüye kullanılmamasına ilişkin olarak 5018 sayılı Kanunla verilen görev, yetki ve
sorumluluklar çerçevesinde, ek mali yüke meydan verilmemesi bakımından bu yazıda yer
verilen hususlara gerek merkez birimler gerek merkez dışı birimlerce uyulup uyulmadığını,
gerekli tedbirlerin alınıp alınmadığını kontrol etmek, incelemek ve denetlemekle
yükümlüdürler. Söz konusu kontrol, denetim ve incelemeler ile Sayıştayca kesin hükme
bağlama ve mahkemelerce yargılama neticesinde, ek mali yük oluşması suretiyle kamu
zararına neden olanlar hakkında, anılan Yönetmelik hükümleri çerçevesinde işlem
yapılacaktır.
Bilgilerini ve gereğini önemle arz/rica ederim.
Mehmet ŞİMŞEK
Maliye Bakanı
Not: Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel
bütçeli idarelerin taşra teşkilatlarına ve muhasebe
yetkililerine gerekli duyuru ilgili valilik tarafından ivedilikle yapılacaktır.
