1050 sayılı Kanunun en önemli müesseselerinden birisi “Mahsup Dönemi
Müessesesi” idi. Maliye teorisinde de yer bulan bu müessese 1050 sayılı Kanunun 108.
maddesinde şu şekilde tanımlanmıştı, “Mali yılın bitimine kadar fiilen yapılmış olan
ödemelerden mahsup edilememiş olanların mahsup işlemlerine saymanlarca mali yılın
bitiminden itibaren bir ay süre ile devam edilebilir.” Son yıllarda, özellikle 5018 sayılı Kanun
ile, kamu mali yönetiminde yaşanılan onca değişikliğe rağmen “Mahsup Dönemi Müessesesi”
sistemdeki yerini ve önemini korumaktadır.
5018 sayılı Kanunun 51. maddesi “Kamu gelir ve giderlerinin yılı ve mahsup dönemi” Başlığını taşımaktadır. Maddede; “Malî yılın bitimine kadar fiilen yapılmış olan ödemelerden mahsup edilememiş olanların, ödenekleri saklı
tutulmak suretiyle, mahsup işlemleri malî yılın bitimini izleyen bir ay içinde yapılabilir.
Zorunlu hallerde bu süre, Maliye Bakanlığı tarafından bütçe giderleri için bir ay, diğer işlemlerde beş
ayı geçmemek üzere uzatılabilir.” denilmektedir.
Mahsup dönemi içinde yapılacak en önemli işlemlerden biri mahsup dönemine kalan
avansların mahsubunun yapılması işlemidir. Meri mevzuatımıza göre, muhasebe birimlerine
verilen mahsup belgelerinden incelenmesi yıl sonuna kadar tamamlanamayan ön ödeme
artıkları mahsup dönemine ödeneği ile birlikte devreder.
Malın teslim alındığı, hizmetin gördürüldüğü veya işin yaptırıldığı, ancak belgelerin
mahsup döneminde verileceği, ilgili idare tarafından mali yılın sonuna kadar muhasebe
birimine yazılı olarak bildirilen ön ödemeler için de aynı şekilde işlem yapılır.
Mahsup döneminde verilen harcama belgelerinin, ön ödemenin yapıldığı tarih ile en
geç ait olduğu bütçe yılının son günü arasındaki tarihi taşıması gerekir. Mahsup döneminde
de kapatılamayan ön ödeme tutarı, mahsup dönemi sonunda mutemet adına borç
kaydedilerek ön ödeme hesabı kapatılır. Karşılığı ödenekler de iptal edilir.
Yılı bütçesine gider kaydedilmek üzere geçici ve sürekli görev yolluğu ile buna ilişkin
diğer giderler karşılığı verilen avanslardan mali yılın sonuna kadar mahsubu yapılamamış
olanlar hakkında da mahsup dönemine aktarma işlemi yapılır.