Kamunun Finans Haberleri Merkezi
Kamunun Finans Haberleri Merkezi
admin
Son günlerde politik gündemi kanun hükmünde kararnameler oluşturuyor….
Pek çok kişi bu düzenlemeleri takip ediyor ve bir şekilde bu düzenlemelerden etkileniyor fakat bir çoğumuz Kanun Hükmünde Kararnamenin en anlama geldiği bilmiyor….
Peki kanun hükmünde kararname (KHK) nedir….Kimler KHK çıkartabilir…..
Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK) Turgut Özal’ın idare hukukuna kazandırdığı mevzuat tekniklerinden biridir….
Kanun çıkarmanın; zamana yayılan ve muhalefet partileri taradından sıklıkla kesintiye uğratılan olumsuz yönlerini aşmak amacıyla Turgut Özal tarafından uygulamaya sokulmuş bir mevzuat tekniğidir….
Bu tekniğe göre, eski sistemde Bakanlar Kuruluna, yeni sistemde ise Cumhurbaşkanına Kanun Hükmünde Kararname yetkisi verilir ve yeni sisteme göre Cumhurbaşkanı, yasal süreçlerle uğraşmadan tek başına aldığı kararla Kanun gücünde düzenlemeler yapar….
Hukuk devletinde temel norm kanundur…Yani meclis tarafından çıkarılması gereken kanunlar temeldir…
Yapılacak her düzenleme kanuna dayanmalıdır..
Lakin kanun yapmak yukarıda belirtildiği güzü zamana yayılan ve kesintiye uğratılan bir norma dönüşebilir…
Bu noktada özellikle yürütmeye esas olan bazı düzenlemelerin hızla bir şekilde yürürlüğe girmesi için KHK yapma yetkisi alınır ve bu yetki kullanılarak yürütme ergine pratiklik kazandırılmış olur…
Bu aradan KHK’la anayasaya aykırı olamaz, yetki kanununda belirtilen sınırları aşamaz ve kişisel hak ve özgürlükler mutlaka kanunla düzenlenmesi gerekir…Kişisal hak ve özgürlüklere ilişkin KHK ile düzenleme yapılamaz…Bunlar işin teknik yönleridir….
İşte kanun hükmünde kararnameye ilişkin diğer teknik detaylar….
KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME NEDİR?
Kanun hükmünde kararname ya da KHK genel tanım olarak yasama organının konu, süre ve amacı belirleyen bir yetki kanunu ile verdiği yetkiye veya doğrudan doğruya anayasadan aldığı yetkiye dayanarak, hükümetin çıkardığı, maddi anlamda kanun gücüne sahip, parlamentonun tasdiki ile şekli ve organik anlamda kanun gücünü kazanacak olan kararnamelerdir. Türkiye’de 1982 Anayasası’nın 87. maddesi ile, “Bakanlar Kuruluna belli konularda kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek” TBMM’nin görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.
Anayasa’nın 91. maddesinde de KHK çıkarma yetkisi verme hususu düzenlenmiştir.
Bu madde şöyledir:
“Türkiye Büyük Millet Meclisi, Bakanlar Kuruluna kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi verebilir. Ancak sıkıyönetim ve olağanüstü haller saklı kalmak üzere, Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleri ile dördüncü bölümünde yer alan siyasi haklar ve ödevler kanun hükmünde kararnamelerle düzenlenemez.”
Kanun hükmünde kararnameler, olağan ve olağanüstü olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti’nde, Olağan Kanun Hükmünde Kararnameler, Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılmakta; bu yetki Bakanlar Kurulu’na Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından yetki kanunu ile verilmektedir. Temel haklar, kişi hak ve ödevleri ile siyasî hak ve ödevler hakkında düzenleme yapılamaz. Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararnameler ise Cumhurbaşkanı başkanlığındaki Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılmaktadır. Bunun için TBMM’nin yetki kanunu vermesine gerek yoktur. Uluslararası hukuktan doğan yükümlülükleri yerine getirmek şartıyla, her alanda düzenleme yapılabilir. Kanun hükmünde kararnameler hem meclis tarafından siyasi denetime hem de Anayasa Mahkemesi tarafından yargısal denetime tâbidirler.
anun Hükmünde Kararname, Türkiye Büyük Millet Meclisi toplantı ve karar yeter sayısı gibi bir takım sıkı kurallara bağlı kalmadan hızlı bir şekilde, anayasadan yetki alarak çıkarılan özel bir kanun çıkarma şeklidir. Peki, TBMM’nin yetkileri arasında yer alan KHK ne anlama gelir? Resmi Gazete’de yayınlanan Kanun Hükmünde Kararnameler ne gibi sebeplerle çıkar? İşte, son zamanlarda sıklıkla araştırılan Kanun Hükmünde Kararname (KHK)’ya ilişkin ayrıntılar…
KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME (KHK) NEDİR?
Mevcut Anayasamız 1982 Anayasası’nda da kabul edilen Olağan Kanun Hükmünde Kararnamesine ek olarak bugün birde Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararname yöntemi benimsenmiştir.
Şuanda yürürlükte olan Türkiye Cumhuriyeti 1982 Anayasası’nın 87. maddesi ile, “Bakanlar Kuruluna belli konularda kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek” TBMM’nin görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.
Anayasa’nın 91. maddesinde düzenlenen KHK çıkarma yetkisi verme hususu şu şekilde geçer;
“Türkiye Büyük Millet Meclisi, Bakanlar Kuruluna kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi verebilir. Ancak sıkıyönetim ve olağanüstü haller saklı kalmak üzere, Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleri ile dördüncü bölümünde yer alan siyasi haklar ve ödevler kanun hükmünde kararnamelerle düzenlenemez.”
KHK RESMİ GAZETE’DE YAYINLANARAK YÜRÜRLÜĞE GİRER
Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Bakanlar Kurulu’na verilen bir yetki kanununa dayanılarak çıkartılır. Kanun hükmünde kararnamenin amacı, kapsamı, ilkeleri, süresi ve süresi içinde birden fazla çıkarılıp çıkarılamayacağı, bilgileri yetki kanunda yer alır.
Kanun hükmünde kararnameler Resmi Gazete’de yayınlandığı gün yürürlüğe girer. Resmi Gazete’de yayınladıkları gün Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin onayına sunulur. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin onayına sunulmayanları bu tarihte Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından reddedilen Kanun Hükmünde Kararnameler ise bu red kararının Resmi Gazete’de yayınladıkları tarihte yürürlükten kalkar.
Kanun Hükmünde Kararnameler olağan ve olağanüstü olmak üzere ikiye ayrılırlar.
Olağan Kanun Hükmünde Kararnameler; Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılmakta; bu yetki Bakanlar Kurulu’na Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından yetki kanunu ile verilmektedir. Temel haklar, kişi hak ve ödevleri ile siyasî hak ve ödevler hakkında düzenleme yapılamaz.
Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararnameler; Cumhurbaşkanı başkanlığındaki Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılmaktadır. Bunun için TBMM’nin yetki kanunu vermesine gerek yoktur. Uluslararası hukuktan doğan yükümlülükleri yerine getirmek şartıyla, her alanda düzenleme yapılabilir. Kanun hükmünde kararnameler hem meclis tarafından siyasi denetime hem de Anayasa Mahkemesi tarafından yargısal denetime tâbidirler.
KHK Nasıl Çıkar? Kimler KHK Çıkartabilir?
Kanun Hükmünde Kararname (KHK), hükumetin TBMM’nin aciliyet gerektiren konularda çok çabuk toplanarak aldığı kararları uygulamaya koymasını sağlayan bir sistemdir. Hükümetin uzun süredir üzerinde çalıştığı taşeron işçilerin kadroya alınmasına ilişkin düzenlemenin kanun yerine önümüzdeki günlerde yayımlanması beklenen Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile yapılması planlanıyor.
KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME (KHK) NEDİR?
Hukuk sistemimize ilk kez 1961 Anayasası’na 1971 değişikliğiyle giren KHK, genel anlamıyla yasama organının konu, süre ve amacı belirleyen bir yetki kanunu ile verdiği yetkiye veya doğrudan doğruya anayasadan aldığı yetkiye dayanarak, hükümetin çıkardığı, maddi anlamda kanun gücüne sahip, parlamentonun tasdiki ile şekli ve organik anlamda kanun gücünü kazanacak olan kararnamelerdir. KHK’ın özelliği normal yasa çıkarma prosedürlerine bağlı kalmadan çıkması ve aciliyet gerektiren konularda başvurulmasıdır.
Mevcut Anayasamız 1982 Anayasası’nda da kabul edilen Olağan Kanun Hükmünde Kararnamesine ek olarak bugün birde Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararname yöntemi benimsenmiştir.
Şuanda yürürlükte olan Türkiye Cumhuriyeti 1982 Anayasası’nın 87. maddesi ile, “Bakanlar Kuruluna belli konularda kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek” TBMM’nin görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.
Anayasa’nın 91. maddesinde düzenlenen KHK çıkarma yetkisi verme hususu şu şekilde geçer;
“Türkiye Büyük Millet Meclisi, Bakanlar Kuruluna kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi verebilir. Ancak sıkıyönetim ve olağanüstü haller saklı kalmak üzere, Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleri ile dördüncü bölümünde yer alan siyasi haklar ve ödevler kanun hükmünde kararnamelerle düzenlenemez.”
KHK RESMİ GAZETE’DE YAYINLANARAK YÜRÜRLÜĞE GİRER
Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Bakanlar Kurulu’na verilen bir yetki kanununa dayanılarak çıkartılır. Kanun hükmünde kararnamenin amacı, kapsamı, ilkeleri, süresi ve süresi içinde birden fazla çıkarılıp çıkarılamayacağı, bilgileri yetki kanunda yer alır.
Kanun hükmünde kararnameler Resmi Gazete’de yayınlandığı gün yürürlüğe girer. Resmi Gazete’de yayınladıkları gün Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin onayına sunulur. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin onayına sunulmayanları bu tarihte Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından reddedilen Kanun Hükmünde Kararnameler ise bu red kararının Resmi Gazete’de yayınladıkları tarihte yürürlükten kalkar.
Kanun Hükmünde Kararnameler olağan ve olağanüstü olmak üzere ikiye ayrılırlar.
Olağan Kanun Hükmünde Kararnameler; Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılmakta; bu yetki Bakanlar Kurulu’na Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından yetki kanunu ile verilmektedir. Temel haklar, kişi hak ve ödevleri ile siyasî hak ve ödevler hakkında düzenleme yapılamaz.
Olağanüstü Kanun Hükmünde Kararnameler; Cumhurbaşkanı başkanlığındaki Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılmaktadır. Bunun için TBMM’nin yetki kanunu vermesine gerek yoktur. Uluslararası hukuktan doğan yükümlülükleri yerine getirmek şartıyla, her alanda düzenleme yapılabilir. Kanun hükmünde kararnameler hem meclis tarafından siyasi denetime hem de Anayasa Mahkemesi tarafından yargısal denetime tâbidirler.
kaynak:hürriyet, haber 7,
adminBaşlığı görеn okurlarımızın, “Hocam, hiç dеprеmin vеrgisi olur mu?” dеdiklеrini duyar gibiyim. Zatеn son birkaç gündür dе, gazеtе vе tеlеvizyonlarda bugünе kadar alınan dеprеm vеrgilеrinin nеrеyе gittiğini soran habеrlеr, hatta…
adminKanuni faiz: Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu’na göre faiz ödenmesi gereken hallerde, miktarı sözleşme ile tespit edilmemişse bu ödeme, yıllık yüzde oniki oranı üzerinden yapılır. Bakanlar Kurulu, bu oranı…
