Gelir Vergisi, gerçek kişilerin gelirleri üzerinden alınan vergidir. İşçilerin gelirleri aylık ücretleri olduğundan; asgari ücret tutarından da %15 oranında gelir vergisi alınmaktadır. Asgari geçim indirimi ise bilindiği üzere işçilerin aldığı ücretlerin gerçek usûlde vergilendirilmesinde uygulanan bir indirimdir.
Asgari Geçim İndirimi işçinin medeni durumuna, çocuk sayısına bağlı olarak, 16 yaşından büyük tüm işçilerin asgari geçimini sağlayacak kısmının toplam gelirden düşülmesi sonucunda vergi dışı bırakılmasıdır. Yani AGİ bir nevi gelir vergisi indirimidir. AGİ, işçiye işveren tarafından devlet adına ödenerek, işverenin gelir vergisinden düşülür.
Bilindiği üzere bünyesinde kadrolu işçi istihdam edecek idareler de, kadrolu işçiler için işveren sayıldığından işçiye idare tarafından AGİ ödemesi yapılacaktır.
AGİ Gelir Vergisi Tutarını Geçebilir mi?
AGİ işçinin yasal hakkıdır ve işçiye AGİ verilmemesi gibi bir durum söz konusu değildir.
Esas konumuza gelirsek 2 Nisan 2018 itibari ile taşerondan kadroya geçişi gerçekleşen işçilerin çoğu Nisan ayının 15’inde 14 günlük ücret ödemesi alacak. Bu işçilerin ücretlerinin hesaplanmasında AGİ oranlarına dair kafa karışıklığı oluşmuştur. Bu kafa karışıklığının önüne geçmek için; bekar ve çocuksuz bir işçi için somut bir örnek üzerinden anlatacak olursak;
Ücret Miktarı | 14 günlük ücret (Brüt) | Gelir vergisi | Asgari Geçim İndirimi Tutarı | SGK primi |
Asgari ücret | 947.1 TL | 120.75 TL | 120.75 TL | 142.07 TL |
Asgari ücretin %10 fazlası | 1041.88 TL | 132.84 TL | 132.84 TL | 156.28 TL |
Asgari ücretin %20 fazlası | 1136.52 TL | 144.91 TL | 144.91 TL | 170.48 TL |
Asgari ücretin %50 fazlası | 1420.72 TL | 181.14 TL | 152.21 TL | 213.11 TL |
İşçi KIST ödeme değil de 1 aylık ücret almış olsaydı 2029.50 TL brüt asgari ücreti üzerinden 152.21 TL asgari geçim indirimi alacaktı. Fakat kadroya geçişi gerçekleşen işçilere maaşları çalıştığı gün kadar ödeme yapılacaktır. İşçinin almış olduğu ücrete göre; 14 günlük ücret ödemesi üzerinden alacağı AGİ miktarları yukardadır. AGİ miktarlarının 14 günlük ücret ödemesinde düştüğünü görüyoruz. Bu durumun temel sebebi asgari geçim indiriminin bir gelir vergisi indirimi olmasından kaynaklanmaktadır. Ürün fiyatlarında indirim yapılan mağazada, uygulanan indirim tutarının ürün fiyatını geçmesi gibi bir imkanı olmadığından asgari geçim indiriminin de gelir vergisi tutarını geçmesi gibi bir olanak yoktur.
Konu ile ilgili mevzuatsal dayanağa bakacak olursak; Gelir Vergisi Genel Tebliğinin 4 maddesinin 6. Fıkrasına göre ‘’Asgari geçim indiriminin toplamı, ücretlinin o aydaki ücretinden kesilen gelir vergisinden fazla olamayacaktır.’’
Yukarıdaki tabloda görüldüğü üzere işçiye 14 günlük ücret ödendiğinden AGİ miktarları da bu süreye göre belirlenecektir. AGİ toplamı, işçinin ücretinden kesilen gelir vergisi oranını geçemeyeceğinden, normal aylık ücretlere göre daha düşük bir AGİ ödemesi yapılacaktır. İdarelerin maaş ödemesi hesabından bu hususa dikkat etmesi gerekmektedir.