İşgöremezlik Ödeneğinde Özellikli Durumlar ve Zamanaşımı
Önceki iki günkü yazımızda diğer yönlerine işaret ettiğimiz Rapor Parası ya da geçici işgöremezlik ödeneği kısa vadeli sigorta kollarından tanınan önemli bir hak olarak sigortalılara hastalık, analık, iş kazası ve meslek hastalığı gibi geçici çalışma kayıplarında kendileri ve ailelerinin geçimi konusunda katkı sağlıyor.025 (600 x 290)
Bugün de rapor parası hakkında sigortalıların aklına takılan diğer özellikli durumlara değinmek istedik.
İşsizlik Ödeneği Alanların Rapor Parası
İş-Kur’dan işsizlik ödeneği almakta olanlar 4/a sigortalılığı kapsamında sigortalı ve genel sağlık sigortalısı sayılmakla beraber kısa vadeli sigorta kollarına tabi bulunmuyorlar. Bununla birlikte sigortalının işten çıkarıldığı tarihi takip eden 10 uncu güne kadar istirahat raporu alması durumunda istirahat bitimine kadar geçici iş göremezlik ödenekleri sigortalıya ödenmesi, iş göremezlik ödeneği ödenen süreler için işsizlik ödeneği ödenmemesi gerekiyor.
Özelleştirilen kurumlarda çalışmakta iken iş akitleri özelleştirme nedeniyle küçültme veya kapatma gerekçeleriyle feshedilen kamu işçilerine işsizlik ödeneği yerine iş kaybı tazminatı ödeniyor. İşsizlik ödeneğinden farklı ve asgari ücretin iki katı tutarından aylık ödenen bu durumda aylık asgari ücretin iki katı tutarında matrahtan prim de İş-Kur’ca yatırılıyor ve bu süreler hizmetten de sayılıyor. Mamafih iş kaybı tazminatından faydalananlar da 4/a sigortalılığı kapsamında sigortalı ve genel sağlık sigortalısı sayılmakla birlikte, bir işverene tabi ve fiili olarak çalışmadıkları için kısa vadeli sigorta kollarına tabi bulunmuyorlar.
Genel, sektörel veya bölgesel kriz nedeniyle kısa çalışma yaptıkları işyerlerinde çalışan ve bu nedenle de kısa çalışma ödeneğinden faydalananlar da genel sağlık sigortalısı kapsamında bulunmakla beraber onlar da kısa vadeli sigorta kolları kapsamında bulunmuyorlar.
Fakat şu farkla ki kısa çalışma ödeneği uygulanan işyerlerinde çalışan sigortalıların aynı ay içinde hem fiilen çalıştıkları süreler hem de çalışmadıkları ve kısa çalışma ödeneğinden yararlandıkları süreler de birlikte bulunuyor. Bu bakımdan kısa çalışma yapan sigortalıların geçici iş göremezlik ödeneği taleplerinde, kısa çalışma ödeneği uygulama şeklinin tespiti yapılarak kısa vadeli sigorta kapsamında bulunan günler yani fiilen çalıştıkları günler içerisinde geçici iş göremezliğin oluşmuş olmasına ve yine kısa vadeli sigorta primine esas kazanç tutarı dikkate alınarak, bu sigorta kolunun uygulandığı sürelerle sınırlı olarak geçici iş göremezlik ödeneğinden yararlandırılma imkânı bulunuyor.
2017 ASGARİ ÜCRET
EMEKLİ AYLIĞIM EKSİK HESAPLANDI NE YAPMALIYIM??
Ay içerisinde, yalnızca kısa çalışma ödeneği uygulanan günlerde alınan istirahat raporlarına göre geçici iş göremezlik ödeneği ödenmesi imkânı olmadığı gibi kısa vade primine tabi çalışma günlerinde alınan istirahat raporlarından süresi yalnızca kısa çalışma ödeneğine tabi günlere isabet eden kısmında da ödenek verilmesi imkânı bulunmuyor.
Buna göre ilgililerin işverenlerince veya İş-Kur tarafından sigortalıların kısa çalışma ödeneğine ilişkin primlerinin SGK’ya her ay 15 günlük olarak mı yoksa haftalık çalışma süreleri dikkate alınarak mı yatırıldığının,
-İşyerlerinden temin edilecek olan ve sigortalılara ay içinde kısa çalışma ödeneği ödenmesi için işverenlerce İş Kur İl Müdürlüğüne bildirilen sürelerin hangi günlere ait olduğuna ilişkin düzenlenen belgelerden tespiti suretiyle uygulamanın gerçekleştirilmesi gerekiyor.
Sosyal güvenlik primine tabi olarak yalnızca 4/a sigortalılığı kapsamında çalışanlara kısa vadeli sigorta kollarından sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortası kolundan iş göremezlik ödeneği ödenmesi mümkün olup hastalık ve analık sigortası kolundan geçici iş göremezlik ödeneği ödenmediğini de vurgulamak gerekiyor.
Kısa vadeli sigorta kollarından kazanılan haklar, hakkın doğduğu tarihten itibaren beş yıl içinde istenmezse düşüyor.